/Powyżej: ruiny cerkwi św. Paraskewy w Kniaziach
Cytując za polskaniezwykla.pl: "Dzisiaj jest to niewielka osada składająca się z kilkunastu domów. Tym bardziej zadziwiają swoim ogromem ruiny murowanej cerkwi z kopułą zniszczoną podczas działań wojennych w 1944 r. Tuż przed II wojną światową cerkiew służyła 5500 parafianom. Poza Kniaziami do parafii należała również sąsiednia Lubycza Królewska. Imponująca cerkiew w Kniaziach, powstała w 1806 r., była jedną z największych świątyń, jakie wzniesiono we wsiach południowo-wschodniej Polski."
/Powyżej: stoję przed wejściem do cerkwi/
Z kolei na jednej tablicy przed cerkwią czytamy: "Świątynia została zbudowana w latach 1798-1806 (architekt Semen Tarnawskyj). W cerkwi umieszczono ikonostas z XVII w. we włoskim stylu oraz ikonę Jezusa Chrystusa z XVI w. Polichromie zostały wykonane w 1822 przez malarzy: Kunickiego i Skopowskiego. W latach 60-tych XIX w. ściany cerkwi ozdobiły polichromie z krakowskiej szkoly - Antoniego Manastyrskiego i Teofila Kopystyńskiego. Cerkiew została częściowo zniszczona podczas walk niemieckich i radzieckich wojsk w 1941 r., spalona została w 1944 roku. Część ikon znajduje się w posiadaniu prywatnych osób oraz w jarosławskim muzeum. Do tejże parafii należała także filialna cerkiew w Lubyczy Królewskiej."
/Powyżej: otwór po zniszczonej kopule/
Odnajduję też drugą tablicę, z jeszcze bardziej rozszerzonymi informacjami: "Ruiny murowanej cerkwi greckokatolickiej pw. Św. Paraskewii w Kniaziach (dawnej Lubyczy-Kniazie) koło Lubyczy Królewskiej. Świątynia powstała w. latach 1798-1806 z fundacji lubyckich kniaziów, potomków Wołochów Jakuba i Miczki którzy w XV w. otrzymali na tym terenie od księcia mazowieckiego Siemowita IV uprzywilejowane, dziedziczne kniaziostwo.
Budowlę okrągłą, jednokopułową, na planie krzyża greckiego dla niemal 1000 osób zaprojektował architekt Szymon Tarnowski. Do uroczystego poświęcenia cerkwi doszło 14 X 1806 r. Nad drzwiami skarbca znajdowała się tablica z nazwiskami kniaziów-fundatorów: Becha, Deby, Fedaja, Jacejki, Kiszczaka, Kołodkiewicza, Kondratowicza, Kułajca. Lucejki, Michałejki, Onyszkiewicza, Putki. Pawliszcza, Putkiewicza, Rudki, Sapiehy, Sawojki, Własinowskiego i Żarowskiego. Wnętrze świątyni zdobiły polichromie autorstwa: Kunickiego, Skopowskiego, Monastyrskiego i Kopystyńskiego oraz XVIII-wieczny ikonostas z obrazem Jezusa Chrystusa. Ołtarze, obrazy i naczynia cerkiewne były głównie darem kniaziów: Łopuchów, Putkiewiczów, Putków, Rałów, Sawojków i Szwedów. W 1916 r. w cerkwi umieszczono relikwie św. Paraskewy przywiezione z Rzymu przez kniazia Kazimierza Lubeckiego.
/Powyżej: wewnątrz cerkwi/
Cerkiew została poważnie uszkodzona w czasie II wojny światowej, po której, nieremontowana i opuszczona, stopniowo popadała w ruinę. W czasach swojej świetności świątynia służyła jako cerkiew parafialna dla 5500 wiernych. Jej filią była wzniesiona w 1785 r. nieistniejąca już cerkiew drewniana, która znajdowała się w dawnej Lubyczy Kameralnej. Po prawej stronie ruin znajduje się murowana dzwonnica parawanowa oraz rozległy nieczynny cmentarz, na którym zachowało się ponad 100 pięknych nagrobków z warsztatów bruśnieńskich. Na wielu z nich można jeszcze odczytać inskrypcje które są zapisane alfabetem łacińskim i cyrylicą. Wokół cerkwi oraz na cmentarzu rosną wiekowe drzewa, które zasługują na miano pomników przyrody.
/Powyżej: dawna dzwonnica/
Podczas pobytu na terenie cerkiewnym należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ budowla znajduje się w stanie ruiny i grozi zawaleniem."
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz